چکیده تحقیق پایانی:بداء در قران

پژوهشگر:لیلا شهمرادی

استاد راهنما: جناب آقای ابوذر طورانی

تعداد صفحات:120          تعداد منابع:107             سال انجام پژوهش:1389

کلید واژگان :بداء –تغییر –نسخ

   مساله بداء از مسائل مهم اعتقادی شیعه  می باشد که در برخی از آیات شریفه قران کریم و نیز روایات وارده از پیشوایان دین (ع)بدان اشاره شده است و همواره مورد اعتراض بسیاری از علمای اهل سنت واقع گردیده است ولی این اختلاف بنیادین نیست بلکه نزاعی لفظی است .

   بداء به معنای ظهور و در اصطلاح آشکار شدن فعل خداوند بر مردم ؛پس از آن که بر آنها پنهان بوده یا متوقع فعل دیگری بوده اند ،می باشد .

   به بیانی دیگر ،بداء به معنای تغییر سرنوشت در پرتو اعمال صالحه یا طالحه می باشد ،بدین معنی که بشر قادر است با اختیار و انتخاب خود و انجام پاره ای از اعمال ،سرنوشت خویش را دگرگون ساخته و آینده اش را با توجه به کردار و رفتار خود رقم بزند .

   مفسران واندیشمندان شیعی از دیرباز این مساله را مورد بررسی قرار داده و شبهات مربوطه را پاسخ داده اند .البته آراء ونظرات علمای شیعه در تفسیر و توجیه این مساله اندک تفاوتی با یکدیگر دارد ،ولی در مجموع این اعتقاد مورد پذیرش همگان واقع شده است .

   به اعتقاد شیعه وسنی، حقیقت بداء بر این اصل استوار است که خداوند دارای قدرت و سلطه مطلقه بر هستی است و هر زمان که بخواهد می تواند تقدیری را جایگزین تقدیر دیگر سازد ؛در حالی که به هر دو نوع تقدیر ،علم قبلی دارد و با این کار ، هیچ تغییری در علم او راه نمی یابد ؛یعنی تقدیر نخست چنان نیست که قدرت خداوند را محدود ساخته و توانایی دگرگون کردن را از او سلب کرده باشد .

   از طرف دیگر ،بخشی از قضیه در گرو اعمال خود انسان است که می تواند از طریق اختیار و برگزیدن اعمال نیکو و شایسته یا اعمال زشت وپلید زمینه دگرگونی سرنوشت خویش را فراهم آورند .

   بر این اساس اعتقاد به بداء از یک سو مثبت قدرت و سلطه مطلقه خداوند بر هستی و اراده بیکران الهی است و از سوی دیگر موید و مثبت اراده و اختیار انسان در تعیین وتقدیر مقدرات خود است .در نتیجه بداء یکی از الطاف الهی نسبت به انسانها است تا بتوانند با بازنگری در اعمال خویش ،آینده خود را متحول ساخته و سرنوشت خویش را به دست خود رقم زنند.