در فضیلت ماه رجب
ای بانوی دو عالم ای مادر صاحب الزمان (عج) شهادتت داغیست بردلهای شیعیانت ؛چگونه این داغ را تسلیت گوییم که تسلای خاطر شود.
پس با امید به روزی که فرزند پاکت خواهد آمد تادلهای آزرده ی ما را مرهمی شود ،داغ شهادتت رابردل می نهیم.
فروغی از کوثر
کتاب ” فروغی از کوثر"زندگی نامه حضرت فاطمه معصومه (علیه السلام ) ، نوشته الیاس محمدبیگی است که در سال 1379توسط نشر زائر شهر قم با تیراژ 4000جلد به چاپ رسید . در این کتاب که دارای 156صفحه می باشد .
در این کتابزندگانی و شخصیت معنوی «فاطمه معصومه» (س) و فضایل و كرامات ایشان بیان شده است .همچنین به جایگاه ویژه فاطمه معصومه در خاندان اهلبیت (ع) و معرفی خاندان آن بانوی نمونه اسلام پرداخته شده و القاب و فضایل معنوی و اخلاقی ایشان و گوشههایی از حیات پربركت او بهویژه ورود ایشان به شهر قم و اقامت كوتاه و سپس وفات ایشان شرح داده شده است . در بخش دیگر كتاب نویسنده به فضیلت زیارت فاطمه معصومه و آداب زیارت او اشاره نموده و كیفیت زیارت، تاریخچه حرم مطهر و توسعه آن در سالهای اخیر، جایگاه والای شهر قم از منظر روایات اسلامی و سوگنامه و مراثی در رثای فاطمه معصومه و اشعاری در مدح ایشان را بیان كرده است .
طریقه ی چکیده نویسی و کلیدواژه ها
چکيده دو نقش عمده دارد:
1. جستوجوي الکترونيکي را در شبکههاي اطلاعاتي ممکن مي سازد. از آنجا که، آوردن تمام یک اثر در سايت امکان پذير نيست، محقق از طريق ارايه چکيده، دستيابي به خلاصه اثر را ممکن مي سازد و با محققان ديگر، ارتباط برقرار ميکند.
2. با توجه به عصر انفجار اطلاعات و فراواني تحقيقات عرضه شده، صرفهجويي در وقت خواننده، يک اصل اخلاقي در حرفة پژوهش است. چکيده به خواننده کمک مي کند تا در مورد تخصیص وقت براي مطالعة همه اثر، تصميم بگيرد.
استاندارد کمّي چکيده، در حدود سيصد کلمه است.
اجزاي چكيده شامل بيان مسأله، دلايل نگارش و بيان مشكلي است كه در متن مورد توجه قرار گرفته است. هم چنین نظرهاي مختلف پيرامون آن بررسي شده و ادله و شواهد كافي در همان راستا بررسي و نتايج علمي به دست آمده را می شکافد.
چکیده بايد از زبان خود پژوهشگر (نه نقل قول) و ترجیحاً به صورت فعل ماضي آورده شود. چكيده غير از فهرست نویسی يا مقدمه است و جزئي از محتواي متن و اجمالي از مطالب تفصيلي آن است و از طريق مطالعة فهرست مطالب، مقدمه و نتايج، نوشته مي شود. در چكيده لازم نيست به منابع و مآخذ، ارجاعي انجام شود و از بيان خطابي، مثال و توضيح مفاهيم پرهيز مي شود. چكيده پس باید پس از نگارش متنِ پژوهش تهيه شود.
چکيده بايد آيينه تمام نماي پژوهش باشد و به گونه ای تدوین شود که:
• مسئله چیست؟
• سوال اصلی کدام است؟
• با چه روشی به آن پرداخته شده است؟
• نظرهای مختلف درباره مسئله چیست؟
• نظر انتخابی کدام است و چه دلایلی برای اثبات آن ارائه شده؟
• نتیجه و یافته چیست؟
به هنگام چکيدهنويسي، بايد دقت کنيم تا با آسيب هاي زير مواجه نشويم:
الف) تبديل چکيده به فهرست؛ چکيده هرگز مروري بر مباحث رساله نيست.
ب) تبديل چکيده به طرح مسئله؛ برخي از افراد، در چکيده به شرح و تفصيل موضوع پاياننامه، مسائل آن و ضرورت بحث از مسئله ميپردازند که نادرست است. البته بيان اجمالي مسئله نيز از مباحث چکيده است، اما سهم آن، متناسب با سهم حجم چکيده است، نه اينکه اهم مطالب چکيده بر محور بيان مسئله بنا شده باشد.
ج) ارجاع به مآخذ: رويکردي با معرفي منابع و مآخذ در چکيده نيز، نادرست است.
د) بيان خطابي: ادبيات چکيده، بايد همانند ادبيات رساله باشد. در واقع، استفاده از زبان انگيزشي، بيان شعارگونه، گزافگويي و خطابه در شأن رساله و مقاله علمي نيست.
كليد واژه: كلماتي است برآمده از متن، مرتبط با موضوع اصلي كه خواننده با مطالعة آنها، به محتواي اصلي پژوهش پي مي برد. در حقيقت، كليد واژه ها، در حكم موضوعات جزئي هستند که پس از چكيده مي آيند. واژگان كليدي به خواننده كمك مي كند تا پس از خواندن چكيده و آشنايي اجمالي با روند تحقيق، بفهمد چه مفاهيم و موضوعاتي در اين اثر مورد توجه قرار گرفته است. هم چنین کلیدواژه ها در نقش نمایة یک متن علمی هستند. انتخاب درست کلیدواژه ها به نمایه سازی استاندارد متون در فضای مجازی کمک می کند و دسترسی مخاطبان را به اثر پژوهشی تسهیل می نماید. كليد واژه ها باید با واژه های اصلي عنوان و مسأله تحقيق و در حد امكان با سرفصل ها تناسب داشته باشد. میانگین کلید واژه ها 5 تا 7 کلمه است.
منبع:سامانه پویش مرکز مدیریت.
معنای تحقیق و پژوهش
واژه تحقیق؛مصدر باب تفعیل، از ریشه حق ،به معنای راست نمودن سخن ،درست کردن وعده و ثابت شدن،حقیقت کردن، درست کردن، به کُنه مطالب رسیدن و واقع چیزی را به دست آوردن می باشد.
دراصطلاح تحقیق؛ به غور،تعمّق و بررسی در موضوع خاصی گفته می شود تا در نتیجه جمع آوری مطالب، مقایسه و نقد آنها، محقّق به حقیقت مطلب دست یابد، بنابر این تحقیق تلاش نظام مند برای رسیدن به حقیقت است.
واژه پژوهش به معنای پژوهیدن،جستجو، رسیدگی.
پژوهش نمودن؛ مصدر مرکب به معنای جویا شدن، پی جویی کردن.
در تعریف اصطلاحی پژوهش هم آمده: پژوهش؛ عبارت است ازکشف و دریافت آنچه بر دیگران مجهول است و نیز گشودن و گستردن و روشن تر ساختن آنچه به اجمال بر دیگران معلوم است. یا گفته اند پژوهش؛ فرآیندی منطقی، معقول و مطالعه ای منظم است که هدف آن کشف روابط بین پدیده ها و درک اصول کلی بین آنهاست . همچنین گفتند فرآیند نظامند و علمی که در برخورد با یک مسئله به حل آن می پردازد.
در مجموع می توان گفت ، پژوهش تلاشی علمی و سامان یافته برای دست یابی به حقیقت و کشف مجهول و پاسخ به یک مسئله پژوهشی است .
تعاریف پژوهش گروهی
1. پژوهشی است که در اجرای آن افراد متعدد مشارکت دارند به گونه ای که نتیجه ی کار در مجموع، حاصل کوشش جمعی همه ی آنان به حساب می آید.
2. به پژوهشی اطلاق می شود که در آن جمعی با یک هدف مشترک از ابتدا به طور همسان(با تقسیم کار متناسب) به پژوهش و تحقیق می پردازد.
در مجموع می توان گفت، پژوهش گروهی؛ به منظور دست یابی به هدف مشترک با مشارکت جمعی، مسئولیت پذیری و تقسیم کار علمی بین اعضای گروه انجام می گیرد و دارای مدیریت و راهبری واحد برای ایجاد وحدت رویه در اجرا و نتایج حاصل از تحقیق گروهی است.
ضرورت پژوهش گروهی
برخی از موضوعات پژوهشی پردامنه و بعضا عمیق و ژرفانگرانه است از این رو برای تحقق آن ، نیاز به فعالیت گروهی، تقسیم کار و هم افزایی می باشد. تحقیق گروهی در پرتو بهره گیری از خرد جمعی و تضارب آراء به اتقان و مقبولیت آن افزوده شده و به اثری ماندگار تبدیل خواهد شد. در شرایط کنونی اقتضائات پژوهشی، موضوعات میان رشته ای و…طلب می کند تا نیروی های توانمند علمی مهارتی در کنار هم پدیدآورنده آثار ارزشمند و تخصصی باشند.
اهمیت و جایگاه پژوهش گروهی در آیات و روایات
جایگاه و اهمیت پژوهش گروهی به حدی است که آیات و روایات غیر مستقیم به آن سفارش نموده است ونمونه بارز کارگروهی در قرآن کریم، همکاری هارون با حضرت موسی(ع) می باشد، آنجا که حضرت موسی(ع) از حضرت باری تعالی در خواست می کند هارون(ع) را به عنوان همکار در امر دعوت به توحید به کمک او مامور نماید:
1.«وأخی هارون هو أفصح منّی لساناّ فارسله معی ردءاً یُصَدِّقُنی إنّی أخاف أن یکذّبونِ»(سوره قصص،آیه 34)
2.« و اجعل لی وزیراً من أهلی هارون أخی أشدد به أزری و أشرکه فی أمری»(سوره طه،32-29)
3. « و لقد أتینا موسی الکتاب و جعلنا معه أخاه هارون وزیراً»(سوره فرقان،آیه 35)
پیامبر اکرم(ص) نیز همواره از عقول جمعی در مشاوره ها بهره مند و از توان فکری و جسمانی مسلمانان در انجام فعالیت های گسترده همچون مسجد سازی و چگونگی مبارزه با دشمنان در جنگ احد در داخل شهر یا بیرون شهرمدینه، حفر خندق در جنگ احزاب و صلح حدیبیه … استفاده می نمود:
4.« وَ أَمرَهُم شُورَی بَینَهُم»(سوره شوری،آیه 38)
5. « وَشَاوِرهُم فِی الاَمرِ »(سوره آل عمران،آیه159)
حضرت ابراهیم (ص) در انجام ماموریت الهی که از یک سوی مرتبط به حضرت اسماعیل (ع) هم بود در مقام مشورت از او نظر خواهی می نمایند نظر شما در انجام این ماموریت الهی چیست؟:
6.«قَالَ یَا بُنَیَّ اِنِّی اَرَی فِی المَنَامِ اَ نِّی اَذبَحُکَ فَانظُر مَا ذَا تَرَی قَالَ یَا اَبَتِ افعَل مَا تُؤمَرُ سَتَجِدُنِی اِن شَاءَ اللََهُ مِنَ الصَّبِرِینَ »(سوره صافات،آیه102)
قرآن بطور کلی در انجام کار نیک و پسندید به منظور رسیدن به نتیجه مطلوب سفارش به همکاری و کارگروهی می نماید:
7.« وَ تَعَاوَنُوا عَلَی البِرِّ وَ التَّقوَی…»(سوره مائده،آیه 2)
8. « وَ اعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَهِ جَمِیعا وَ لَا تَفَرَّقُوا »(سوره آل عمران،103)
در روایات هم به پژوهش گروهی اشاره شده است:
با توجه به اینکه مشورت ، نظر خواهی و بهره مندی از تجربیات دیگران در تحقیق و پژوهش می تواند یکی از موارد زمینه ساز در پژوهش های گروهی باشد به چند روایات در این زمینه اشاره می گردد:
1. رسول اکرم صلى الله عليه و آلهفرمود: مُشاوَرَةُ العاقِلِ الناصِحِ رُشدٌ و َيُمنٌ و َتَوفيقٌ مِنَ اللّه فَإِذاأَشارَعَلَيكَالنّاصِحُالعاقِلُفَإِيّاكَ و َالخِلافَ فَإِنَّ فى ذلِكَ العَطَبَ؛
(مشورت كردن با عاقِل خيرخواه مايه هدايت و ميمنت است و توفيقى است از جانب خداوند، پس هرگاه خيرخواه عاقل تو را راهنمايى كرد، مبادا مخالفت كنى كه موجب نابودى مى شود.)
2. رسول اكرم (ص) فرمود: ما يَستَغنى رَجُلٌ عَن مَشوَرَةٍ؛ (هيچ كس از مشورت بى نياز نيست)
3. امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع)فرمود: « اضربوا بعض الرأی ببعض یتولد منه الصواب»
4. امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع)فرمود:: مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ وَ مَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَكَهَا فِي عُقُولِهَا
(هر كس خود رأى شد هلاك مى شودو هر كس با افراد صاحب نظر مشورت كنددر عقل آنان شريك مى شود.)
5. امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع)فرمود:«المُستَشيرُ مُتَحَصِّنٌ مِنَ السَّقَطِ.» (مشورت كننده مصون از خطا است.)
6. امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع)فرمود:اِذَا احتَجتَ اِلَى المَشوَرَةِ فى اَمرٍ قَد طَرَاَ عَلَيكَ فَاستَبدِهِ بِبِدايَةِ الشُّبّانِ، فَاِنَّهُم اَحَدُّ اَذهانا وَ اَسرَعُ حَدسا، ثُمَّ رُدَّهُ بَعدَ ذلِكَ اِلى رأي الكُهولِ وَ الشُيوخِ لِيَستَعقِبوهُ وَ يُحسِنُوا، الاختيار لَهُ، فَاِنَّتَجرِبَتَهُم اَكثَرُ؛
(هرگاه به مشورت نيازمند شدى، نخست به جوانان مراجعه نما، زيرا آنان ذهنى تيزتر و حدسى سريع تر دارند. سپس (نتيجه) آن را به نظر ميان سالان و پيران برسان تا پيگيرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب كنند، چرا كه تجربه آنان بيشتر است.)
7. امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود :ما تَشاوَرَ قَومٌ إِلاّ هُدوا إِلى رُشدِهِم؛
(هيچ ملّتى با هم مشورت نكردند مگر آن كه راه درست خود را پيدا كردند.)
منابع: